Παραδοσιακή Μελισσοκομία
με κυψέλες κινητής κηρήθρας
(επείγουσα διάσωση & διαφύλαξη)
Κρήτη
Κρητικός μελισσοκόμος μιας άλλης εποχής εξετάζει κηρήθρα από κυψέλη κινητής κηρήθρας, 1938.
Φωτογραφία: Πηνελόπη (Πόπη) Παπαδοπούλου, Αρχείο Φωτογραφιών Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών
Σχετικά με τη δράση
Επισκόπηση
Καταγράφεται, με τη συνδρομή των τελευταίων εν ζωή φορέων του στοιχείου, η παραδοσιακή μελισσοκομία με κυψέλες κινητής κηρήθρας στην Κρήτη και η τεχνοτροπία των κυψελών αυτών, με ιδιαίτερη έμφαση στις πήλινες κυψέλες του τύπου αυτού, τα βρασκιά, που ήταν τα πλέον διαδεδομένα.
Στόχοι – προτεραιότητες
Αναμένεται να διαφυλαχθεί η παραδοσιακή μελισσοκομία, η οποία στις μέρες μας κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Επιπλέον, η δράση σκοπεύει να αναδείξει τον ρόλο της μελισσοκομικής κληρονομιάς και άλλων συναφών στοιχείων φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς ως παράγοντες βιώσιμης ανάπτυξης και συνοχής των τοπικών κοινωνιών/κοινοτήτων, αλλά και να εμπλουτίσει τις δραστηριότητες μελισσοκομίας, βιώσιμου πολιτιστικού τουρισμού και αναψυχής, πολιτιστικών διαδρομών, εναλλακτικού τουρισμού και συναφών δραστηριοτήτων.
Δραστηριότητες – παραδοτέα
Θα παραχθούν συνεντεύξεις, οπτικοακουστικό υλικό, φωτογραφίες, δημοσίευση, ιστότοπος αφιερωμένος στη δράση, πήλινες κυψέλες (αντίγραφα) για επιστημονικούς/εκπαιδευτικούς σκοπούς και θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση παρουσίασης της δράσης. Η δράση θα παρουσιαστεί δημόσια και τα παραδοτέα θα διανεμηθούν ευρέως.
Σκεπτικό - Σημασία
Οι κυψέλες κινητής κηρήθρας και ο τρόπος λειτουργίας τους είχαν καθοριστικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της παγκόσμιας μελισσοκομίας. Το γεγονός αυτό καθιστά τη διαφύλαξη και τη διατήρησή τους εξαιρετικά σημαντική, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη μορφή παραδοσιακής μελισσοκομικής πρακτικής.
Τα αποτελέσματα της δράσης μπορούν να ενσωματωθούν σε άλλα συνδεόμενα στοιχεία πολιτισμού εντός μιας ευρείας γεωγραφικής περιοχής όπου παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν οι κυψέλες κινητής κηρήθρας (κεντρική/δυτική Κρήτη, Κύθηρα, Αντικύθηρα, ανατολική Πελοπόννησος, νησιά Αργοσαρωνικού, Αττική, Κέα), χωρίς να αλλοιωθεί η ταυτότητα κάθε περιοχής.
Η δράση έχει πρόσθετη αξία για την εγγραφή του στοιχείου (παραδοσιακή μελισσοκομία με κυψέλες κινητής κηρήθρας) στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Αναμενόμενα αποτελέσματα
Η δράση θα διαφυλάξει και θα αναδείξει την παραδοσιακή μέθοδο μελισσοκομίας με κυψέλες κινητής κηρήθρας και τις ίδιες τις πήλινες κυψέλες. Παράλληλα, θα αναδειχθούν και άλλα συνδεόμενα στοιχεία πολιτισμού. Οι τοπικές δεξιότητες θα αξιοποιηθούν και το πολιτιστικό και ιστορικό κεφάλαιο θα διαφυλαχθεί και θα αναπτυχθεί. Οι πολιτιστικές και τουριστικές δραστηριότητες αναμένεται να παράγουν εισόδημα και να επιτύχουν συμπληρωματικότητα. Θα υποστηριχθεί η πολιτιστική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Θα καλλιεργηθεί ο σεβασμός στην πολιτιστική πολυμορφία και η ανθρώπινη δημιουργικότητα. Η κοινωνική συνοχή και η συμβολή στην αποδοχή της διαφορετικότητας θα ενισχυθούν.
Μελισσοκομείο κυψελών κινητής κηρήθρας στα Σφακιά, 1921
Βιβλιοθήκη της Ζυρίχης, Hopf, Record Name HS_1360_1491
Μελισσόκηπος με αμφίστομα κοφίνια κινητής κηρήθρας στο Καμπάνι Ακρωτηρίου Χανίων, 1939
Φωτ. Πόπη Παπαδοπούλου, Αρχείο Φωτογραφιών ΙΓΕ